We zijn vaak jaloers op specialisten. Mensen die zich voornamelijk op één onderwerp of activiteit focussen en dat vervolgens ongelooflijk goed doen. Daar tegenover staan de generalisten die meerdere dingen goed kunnen maar nergens echt in uitblinken. Ik geloof dat je – om te overleven op de toekomstige arbeidsmarkt – ‘T-shaped’ moet zijn.

Om te overleven op de toekomstige arbeidsmarkt moet je je specialistische focus namelijk kunnen combineren met het zijn van een generalist. Je moet ‘T-shaped’ zijn waarbij je over diepgaande kennis en vaardigheden op een bepaald gebied beschikt en je dit kan combineren met het vermogen om verbanden tussen disciplines te leggen. Wat bedoel ik hier mee?

Specialist of generalist?

Edward is een specialist. Hij is een computerprogrammeur en ontwikkelt graag in Java. Iets wat hij nu al vele jaren doet. Hij heeft nooit problemen om een nieuwe baan te vinden en ze betalen hem altijd goed. Soms baalt hij van het feit dat hij altijd hetzelfde doet, dag in dag uit. Maar dan realiseert hij zich dat ze hem juist vragen voor dat werk omdat hij een specialist is en extreem goed in zijn vak.

John is een generalist. Hij werkt als operations manager in een klein bedrijf en houdt zich bezig met: marketing, sales, inkoop en logistiek. Hij doet zijn werk goed, maar voelt zich soms toch een beetje een amateur wanneer hij praat met een gespecialiseerde marketeer of een ervaren inkoper. Zijn baas noemt hem altijd trots een ‘jack of all trades’. Maar John beseft dat hij daarom ook een ‘master of none’ is.

Employability

In de nabije toekomst zal een ‘baan voor het leven’ steeds minder voorkomen. In plaats daarvan hebben we het steeds vaker over ‘employability’. Employability (inzetbaarheid) betekent dat je over de vaardigheden en bekwaamheden beschikt waarmee je altijd aan het werk kunt.

Leer hoe je kan blijven leren

Tegenwoordig is het hebben van kennis over veel verschillende onderwerpen heel belangrijk. We zien steeds meer verschillende mensen samen complexe problemen oplossen. In de toekomst is de belangrijkste vaardigheid die je kan hebben misschien wel ‘weten hoe je kan blijven leren’. De vaardigheden die je nodig hebt om succesvol te zijn, veranderen voortdurend en de hoeveelheid beschikbare kennis blijft groeien. De beste medewerkers weten altijd hoe ze zich aan moeten passen en de informatie kunnen vinden die ze nodig hebben.

T-Shaped

Wat is nu die bijzondere T-shaped persoon waar we het steeds over hebben? Waarom heet het eigenlijk T-shaped? Nou, de ‘been’ van de T staat voor de diepte. Het staat voor diepgaande kennis over een specifiek onderwerp of een bepaalde expertise. Je kunt zelfs één of meerdere ‘benen’ hebben. De horizontale ‘balk’ van de T staat voor de breedte. Het staat voor zaken als: het vermogen om je aan te passen en te leren om ander werk te doen, je emotionele quotiënt, hoe goed je met mensen kunt samenwerken en je empathisch vermogen.

T-shaped Edward

Wat betekent dit voor iemand als Edward? De ‘one trick pony’? Ik zou hem zeker aanraden om een specialistische Java programmeur te blijven. Maar daarnaast zou hij ook zijn horizon moeten verbreden. Hij zou meer kunnen leren over: andere programmeertalen, (software-) architectuur en verschillende programmeer methodieken. Als hij leert om projecten te managen krijgt hij de kans om met verschillende specialisten in andere afdelingen van het bedrijf praten. Zo leert hij meer over hun werk. Hij zou zelfs kunnen proberen om trainer te worden en zijn vakkennis met anderen te delen. Uiteindelijk zal hij waarschijnlijk meer plezier hebben in zijn werk en zal hij een sterkere positie hebben in de – huidige en toekomstige – arbeidsmarkt.

T-shaped John

En voor iemand als John? De ‘jack of all trades, master of none’? Ook hij moet vooral blijven doen waar hij goed in is: generalist zijn. Maar daarnaast zou hij ook in een meer specialistisch deel van zijn werk kunnen duiken. Hij kan bijvoorbeeld cursussen volgen in de vakgebieden: inkoop of marketing en zo een certificaat of diploma halen. Hij zal waarschijnlijk genieten van het feit dat hij nu meer weet over een bepaald, specialistisch onderwerp. Vooral omdat hij dan eindelijk op gelijk niveau kan ‘sparren’ met andere ‘vakspecialisten’. Daarnaast zal ook hij een veel sterkere positie op de arbeidsmarkt hebben.

Raymond te Veldhuis

DataJobs.nl